اگه دلتون یه تفریح درست و حسابی و یه شادی از ته دل بخواد، اولین جایی که به ذهنتون میرسه برین کجاست؟ کدوم جای تفریحی هستش که خیلی دوست دارین برین و به قول خودمون ازش سیر نمی‌شین؟ به نظر من که شهربازی‌ها یکی از جذاب‌ترین و هیجان‌انگیزترین مکان‌های تفریحی و گردشگری هستن که می‌تونن ساعاتی پر از شادی و لذت رو برای آدم خلق کنن. راستش رو بخواین من از همون دوران بچگی عاشق وقتایی بودم که یه آقای پیر و مهربون با اون چرخ و فلکش میومد توی کوچه ما و بچه‌ها رو یکی یکی سوارش میکرد و می‌چرخوند!
هنوز هم شیرینی اون لحظه‌هایی که به بالاترین نقطه چرخ‌وفلک می‌رسیدم و از اون بالا همه چیو تماشا می‌کردم، وقتایی که با دوستام توی صف وایمیستادیم تا نوبتمون برسه و سوار بشیم و خنده‌های از ته دلمون زیر زبونمه و هر بار یادآوریش باعث میشه یه لبخند گنده روی لبام نقش ببنده.
داشتن یک روز پرجنب‌وجوش و ترکیبی از هیجان و سرگرمی تو دل یه شهربازی جذاب از اون تفریحاتی هست که با جاذبه‌ای قوی افراد رو به سمت خودش می‌کشه و بزرگ و کوچیک هم نمی‌شناسه! گاهی وقتا با خودم فکر می‌کنم قبل‌ترها که خبری از شهربازی و دستگاه‌های جذاب بازی نبود، مردم آخر هفته‌های خودشون رو به چه تفریحی مشغول بودن؟ اصلا ایده ساخت شهربازی از کجا شروع شد؟ چه کسی برای اولین بار تصمیم به ساخت یه همچین مکان پرهیجانی گرفت؟
نظر شما چیه؟ به نظر شما تاریخچه شهربازی‌ها از کجا نشات می‌گیره؟ به نظرتون اولین شهربازی ساخته شده تو کدوم کشور بوده؟ می‌تونید تصور کنید اولین شهربازی ساخته شده چه شکلی بود؟ اگر دوست دارین با تاریخچه شهربازی در ایران و جهان و چگونگی تغییر اون‌ها در طول تاریخ آشنا بشین، تا انتهای این مقاله از وبلاگ قلعه شادی با ما همراه باشین.
تاریخچه شهربازی در ایران و جهان
تاریخچه شهربازی در جهان رو می‌تونیم به سال 1333 و افتتاح اولین شهربازی تو انگلستان نسبت بدیم. بعد از اون و تو سال‌های 1583 تا 1883 پارک‌های موضوعی ایجاد شدن که با برگزاری جشنواره‌های موضوعی، محلی برای تجمع و تفریح افراد محسوب میشدن. این جشنواره‌ها با موضوعات جشن‌های مذهبی و برداشت محصول، برگزار میشدن و افراد برای لذت بردن از غذاها و تماشای کالاهایی که از سرزمین‌های دور آورده میشد دور هم جمع میشدن.
در قرن 18 بود که باغ‌های تفریحی تو شهرهای بزرگ ایجاد شدن و راهی برای گذروندن اوقات فراغت برای طبقه متوسط جامعه رو فراهم کردن. توی این باغ‌ها امکاناتی مثل موسیقی زنده، نمایش آکروبات، آتیش‌بازی و نمایش‌های دیدنی قرار داشتن و به افراد این امکان رو می‌دادن تا در کنار قدم زدن تو باغ به تماشای این نمایش‌ها هم بپردازن و اوقات فراغت خوشی رو سپری کنن.
اواسط قرن هجدهم، اخبار مربوط به باغ‌های تفریحی تو سرتاسر قاره اروپا پخش شد و این مفهوم تو آمریکا هم جا افتاد. بعد از اون باغ‌های تفریحی توی نیویورک افتتاح شدن و با اضافه شدن وسایل سواری رونق بیشتری گرفته و طرفدارای بیشتری پیدا کردن.
اولین شهربازی و نقطه شروع آن
همون طور که اشاره کردیم، اولین شهربازی‌ها بیشتر به صورت گروه‌ها و کارناوال‌های دوره‌گرد و سیار بودن که توی شهرها و کشورهای مختلف برنامه اجرا می‌کردن. اولین و قدیمی‌ترین شهربازی به قرون وسطی مربوط میشه که تو کشور انگلستان و سال 1333 تاسیس شد. بعد از این تاریخ و تو قرن‌های 18 و 19 میلادی کم‌کم تعداد مکان‌های تفریحی که مردم به تماشای مسابقات، نمایش‌های متفاوت و اجراهای جادوگری می‌پرداختن افزایش پیدا کرد.
در سال 1583، دومین شهربازی توی دانمارک افتتاح شد و طرفدارای زیادی پیدا کرد. شهربازی «باکن» کلامپنبرک دانمارک رو می‌تونیم جزو نسل جدید شهربازی‌ها بدونیم؛ این شهربازی به قدری محبوب و معروف شد که مردم از نقاط مختلف دنیا برای تماشا و تفریح توی اون به دانمارک سفر می‌کردن.
ورود دستگاه‌های بازی به شهربازی‌ها
ورود دستگاه‌های بازی تو دهه‌های 1860 و 1870 جلوه جدیدی به شهربازی‌ها داد و محبوبیت اونا رو چندین برابر کرد. اغلب دستگاه‌های موجود توی این شهربازی‌ها چوبی بودن و همین امر باعث ایجاد آتیش‌سوزی، از بین رفتن تجهیزات و دستگاه‌ها و به خطر افتادن جون افراد میشد. برای مثال سال 1897 بود که فردی به نام جرج تیلیو اقدام به افتتاح یه شهربازی توی نیویورک کرد.
توی این شهربازی که پارک اسب دوانی نام داشت؛ یه ریل اسب مکانیکی قرار گرفته بود و مردم می‌تونستن با سوارشدن روی اونا با هم مسابقه بدن. همچنین یه چرخ و فلک، یه گرداننده و یه راه آهن مینیاتوری هم توی اون قرار داشت که تفریحات بیشتری برای افراد ایجاد میکرد؛ اما از اون جایی که بیشتر تجهیزات این شهربازی چوبی بودن، وقوع یه آتیش‌سوزی تو سال 1907 منجر به از بین رفتن اغلب تجهیزات این شهربازی شد و اون رو نابود کرد.
نگاهی به تاریخچه اولین شهربازی ها در جهان
تو ادامه قراره چند مورد از اولین و پرطرفدارترین شهربازی‌های ساخته شده تو شهرها و کشورهای مختلف رو معرفی کنیم:
شهربازی اسب دوانی
همون طور که گفتیم، این شهربازی تو سال 1897 و توسط فردی به نام تیلیو افتتاح شد. شهربازی اسب دوانی جزو اولین شهربازی های جهان و اولین شهربازی نیویورک محسوب میشه که تونسته بود محبوبیت خوبی بین افراد به دست بیاره. ریل مکانیکی اسب دوانی با طول 335 متر، چرخ و فلک، راه آهن مینیاتوری و یه گرداننده به نام سفر به ماه از جمله دستگاه‌های موجود توی این شهربازی محسوب میشن.
شهربازی واکسول گاردنز
باغ‌های واکسول در قرون 17 الی 19 میلادی یکی از مکان‌های خیلی جذاب و به دور از هیاهو برای داشتن ساعاتی پر از آرامش و استراحت برای مردم لندن بودن. این باغ‌ها دارای یه فضای سرسبز و آروم، آلاچیق‌هایی برای استراحت افراد و پیاده‌روهای سنگی بودن و افراد می‌تونستن با پرداخت هزینه‌ای کم وارد این باغ بشن و علاوه بر استراحت، به تماشای نقاشی‌ها و مجسمه‌های باغ بپردازن و از اجرای ارکسترهایی که در محل باغ به اجرا می‌پرداختن لذت ببرن.
تو دهه 1820 ساختار باغ دستخوش تغییراتی شد و با ورود برخی دستگاه‌ها و سرگرمی‌ها به یکی از اولین شهربازی های جهان تبدیل شد. آتیش بازی، بند بازی، شعبده بازی، دستگاه‌های تفریحی و حتی اجرای نمایش‌هایی مانند شکست ناپلئون در واترلو و غیره از جمله تفرحیاتی بودن که به این باغ‌ها اضافه شدن و در نتیجه یه محیط خیلی جذاب‌تر از قبل رو ایجاد کردن.
شهربازی دریم لند
شهربازی دریم لند یکی از شهربازی‌های نیویورک به شمار میرفت که تنها در حدود 7 سال فعالیت کرد و بعد از اون به طور کامل تعطیل شد. این شهربازی یه هزارتوی جذاب درون خودش جای داده بود که با استفاده از یه میلیون لامپ روشن نگه داشته شده بود و در طول مسیر سرگرمی‌هایی جذاب و عجیب رو در اختیار مخاطبانش قرار می‌داد.
توی این شهربازی افراد می‌تونستن با کرایه یه قایق گوندولا در مکانی که کانال‌های ونیز توش بازسازی شده بود قایق سواری کنن و همچنین می‌تونستن توی چایخانه ژاپنی استراحت کنن. افراد می‌تونستن دو بار در طول روز به تماشای خاموش کردن یه آتیش‌سوزی ساختگی تو طبقه ششم یه آپارتمان توسط بازیگران شهربازی پرداخته و یا از یه روستای خیلی کوچیک و ساختگی با نام لیلیپوتیا با 300 کوتوله دیدن کنن.
دریم لند یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین شهربازی‌ها توی اون زمان بود که با به اشتراک گذاشتن موارد عجیب و غریب از باغ وحش گرفته تا نمایش کودکان نارسی که با استفاه از دستگاه انکوباتور زنده بودن، افراد زیادی را به خودش جذب میکرد. این شهربازی سال 1911 و در طی یک آتیش‌سوزی به صورت کامل از بین رفت.
شهربازی سالتیر
این شهربازی تو سال 1893 و توی یه روستای کویری در کرانه دریاچه نمک یوتا ساخته شد. این شهربازی یه سازه غول پیکر چوبی با 4 طبقه و گنبد و مناره‌هایی بسیار زیبا بود که روی دریاچه ساخته شده بود. ترن هوایی و کاروسل از جمله دستگاه‌هایی بودن که توی شهربازی سالتیر وجود داشتن. سالتیر از اون دسته از شهربازی‌های محبوب برای افراد به شمار میرفت که تونسته بود سالانه تا حدود نیم میلیون بازدیدکننده داشته باشه. شهربازی سالتیر تو یه حادثه آتیش‌سوزی از بین رفت و بعد از راه‌اندازی مجدد تو سال 1985، نتونست محبوبیت و موفقیت پیشین خودش رو به دست بیاره و در نهایت سال 1958 بسته شد.
شهربازی تیوولی گاردنز
این شهربازی سال 1843 ساخته شده و از اولین شهربازی‌های دانمارک محسوب میشه. این شهربازی دارای ساختمون‌هایی با معماری شرقی بوده و به دلیل وجود برخی از تفریحات جذاب، خیلی زود به عنوان یکی از محبوب‌ترین شهربازی‌های دانمارک شناخته شد. شهربازی تیوولی گاردنز در جنگ جهانی دوم و به دست نازی‌ها به طور کامل از بین رفت اما مدتی بعد دوباره نوسازی شده و فعالیتش رو از سر گرفت. این شهربازی همچنان فعالیت داره و هم اکنون برای بازدید عموم بازه.
شهربازی لونا پارک
این شهربازی سال 1903 توی نیویورک ساخته شد. جالبه بدونین روشنایی ساختمون‌ها و برج‌های ساخته شده تو این شهربازی با استفاده از 250 هزار لامپ تامین میشد. شبیه سازی شهرهایی مثل هند، ایتالیا، ایرلند و ژاپن تو این شهربازی و تداعی حس‌وحال قدم زدن تو هر شهر، یکی از ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد این شهربازی به شمار میرفت. باز هم وقوع یه آتیش‌سوزی تو یکی از دسشویی‌های این این شهربازی منجر به از بین رفتن بخشی از شهربازی شد و چند سال بعد به طور کامل بسته شد.
شروع جنگ جهانی و تاثیر آن بر روی شهربازی‌ها
شروع جنگ جهانی تاثیر زیادی روی تاریخچه شهربازی‌ها داشت. با شروع این جنگ مردم دیگه فرصتی برای تفریح و خوشگذرونی توی شهربازی‌ها نداشتن و همین امر باعث توقف یا کم شدن شهربازی‌ها شد. با به پایان رسیدن جنگ جهانی، شهربازی‌ها توی آمریکا با صنعت سینما و تلویزیون ترکیب شدن و باعث ایجاد شهربازی‌های موضوعی یا تم پارک‌ها شدن.
توی همون سال‌ها بود که برخی از شرکت‌ها مثل دیزنی لند شهربازی خودشون رو با استفاده از شخصیت‌های محبوب تلویزیونی ایجاد و مکانی جذاب برای تفریح افراد خلق کردن.
پیدایش شهربازی های روباز
حدود یه قرن بعد و اواخر دهه 1800 میلادی بود که باغ‌های تفریحی کم‌کم جای خودشون رو به مکان‌های تفریحی بزرگ‌تر دادن و به مرور شهربازی‌های روباز رو شکل دادن. توی این دوران شرکت‌های واگن برقی هزینه ثابتی برای برق پرداخت می‌کردند و به همین دلیل سعی می‌کردن مردم رو ترغیب به استفاده از واگن‌ها تو ساعات خارج از اوج مصرف بکنن. همین امر باعث شد تا پارک‌هایی کوچیک و با امکانات تفریحی کم ساخته بشه تا مردم بتونن آخر هفته‌ها یا عصرها از این پارک‌ها استفاده کنن.
جزیره کنی (Coney) یکی از همون مناطق تفریحی مشهور و بسیار پرطرفدار بود که تو خط ساحلی خودش امکانات مختلفی مثل بازی‌ها، سوارکاری، نمایش‌های خیابونی و غیره قرار گرفته و یکی از مکان‌های تفریحی برای گذروندن یه آخر هفته جذاب محسوب میشد. اختراع اولین ترن هوایی تو سال 1884 و توی این جزیره، باعث ساخته شدن پارک‌های تفریحی متعدد در اون شده و جزیره کنی (Coney) رو به مکانی برای تفریح افراد در آخر هفته‌ها تبدیل کرد.
ظهور شهربازی‌های سرپوشیده
درسته که شهربازی‌های روباز مکان‌هایی جذاب برای تفریح به شمار می‌رفتند اما با تغییرات آب‌وهوایی و گرم یا سرد بودن هوا، تفریح تو این شهربازی‌ها سخت و یا غیرممکن میشد! اینجا بود که سروکله شهربازی‌های سرپوشیده پیدا شد. تو این نوع از شهربازی‌ها فرقی نمی‌کنه هوا گرم باشه یا سرد؛ در هر حال شما می‌تونین یه تفریح حسابی رو تجربه کنین و لذت ببرین. اولین شهربازی سرپوشیده سال 1893 و توی ایلی نویز کار خودش رو شروع کرد. خیلی زود تعداد شهربازی‌های سرپوشیده افزایش پیدا کرد و تو سرتاسر دنیا ایجاد شدن.
تاریخچه شهربازی در ایران
اولین شهربازی در ایران توی پارک شهر سنگلج تهران ساخته شد. امکان تماشای برنامه‌هایی مثل دوچرخه‌سواری، آکروبات بازی و گروه موزیک ارتش در کنار دستگاه‌هایی مثل تاب، سرسره، الاکلنگ و لاتاری از جمله تفریحاتی بودن که در اختیار مردم قرار داشت. بعد از اون چند شهربازی روباز دیگه توی تهران ایجاد شدن و با دستگاه‌هایی مثل چرخ و فلک، ترن هوایی و برخی از وسایل بازی دیگه برای کودکان و بزرگسالان تا سال‌ها به عنوان مراکز تفریحی مهم به شمار می‌رفتن.
شهربازی قلعه شادی؛ قلعه‌ای پر از شادی و هیجان!
همون‌طور که از تاریخچه شهربازی ها مشخصه، این مکان‌های تفریحی تو گذشته خیلی محدود بودن و تنها چند بازی ساده در اختیار داشتن. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی دستگاه‌های جدیدی وارد شهربازی‌ها شدن و اونا رو به یه مکان تفریحی خیلی جذاب برای تمامی سنین تبدیل کردن.
شهربازی های قلعه شادی دروازه ورود شما به یه دنیای جدید، متفاوت و هیجان‌انگیزه. اولین شهربازی قلعه شادی تو بیست‌وسومین روز از دومین ماه سال 1395 در تبریز و در مجتمع تجاری ستاره باران متولد شد. بعد از اون شعبات قلعه شادی به ترتیب توی مجتمع تجاری اطلس تبریز، اشراق زنجان، مجتمع تجاری تورک مال ارومیه، کیامال کرج، جم سنتر تهران و در نهایت در مجتمع تجاری سیتادیوم ارومیه تاسیس شد.
وقتی پای شهربازی وسط باشه، اون هم از نوع قلعه شادی، دیگه مقاومت بی‌فایده‌ست! ما توی قلعه شادی تو شهرهای مختلف منتظرتون هستیم تا کنار هم خاطراتی خوش و لحظاتی هیجان‌انگیز رو رقم بزنیم. پس فرصت رو از دست ندین و سری به یکی از شعب شهربازی قلعه شادی بزنین تا ساعاتی خوش کنار عزیزاتون تجربه کنین.
